Voor jou gezien: Pan & Syrinx
Opera op vijf minuten van je voordeur. Het lijkt haast ondenkbaar, maar Davidsfonds Jabbeke bewees nu voor de derde maal op rij dat cultuur niet altijd ver te zoeken is. Na het glansrijk succes van Dido and Aeneas en Venus and Adonis zetten ze hun vijfjaarlijkse traditie voort met John Ernest Galliards verborgen parel: Pan and Syrinx.
Tekst: Helena Mermuys
Het muzikale ensemble
De achttiende-eeuwse barokopera Pan and Syrinx lag voor deze editie opnieuw in de bekwame handen van dirigent Patrick Peire. Hij loodste zowel zijn publiek als zijn koor en orkest deskundig door het stuk. En bij een historische opera horen natuurlijk ook historische instrumenten – jawel, er stond zelfs een klavecimbel. Toch krijgt de masque (een Engels theatergenre uit de barok, nvdr) in de regie van Hugo Segers een moderne toets. Wie had gedacht dat een saterspel zo goed naar een zwembadfeestje vertaalt? De enige echte hindernis was het gebrek aan boventiteling voor het Engelse libretto. Gelukkig werd dezelfde zin tig maal opnieuw gezongen, dus na de tiende of twaalfde herhaling was je zeker mee met het plot.
Het talent zit bij de Peires duidelijk in de genen, want de vrouwelijke titelrol van Pan and Syrinx is weggelegd voor niemand minder dan zijn dochter, de sopraan Sarah Peire. Kris Belligh vergezelt haar in het spel der liefde als de bosgod Pan, geflankeerd door nimf Franches Dhont en sater Stefaan Vandenbroucke. Het gezelschap staat tenslotte onder het strenge toezicht van Eva Goudie-Falckenbach als de maagdelijke godin Diana, hoewel ze eigenlijk enkel oog voor zichzelf heeft.
Pan and Syrinx in een notendop
In tegenstelling tot Diana kijkt de wellustige Pan zijn ogen uit. Wanneer hij mee aanschuift voor de aperitief mengt hij zich graag als populaire gast onder de bekoorlijke nimfen. Eén nimf in het bijzonder lijkt immuun voor zijn charmes: de onschuldige Syrinx, die zich tussen de zonnekloppers “vrij van angst en vrij van zorgen” op een strandhanddoek neervlijt. Natuurlijk is uitgerekend zij het object van Pans begeerte.
Terwijl de geur van zonnecrème zich in de zaal verspreidt barst er een ware wilsstrijd tussen de twee los. “Je passie is tevergeefs” wordt beantwoord met het halsstarrige “je weerstand is tevergeefs.” In een eenmans Sabijnse Maagdenroof probeert Pan Syrinx uiteindelijk te grijpen, maar hij grijpt ernaast! De gebeden van Syrinx worden verhoord en zij ontsnapt ternauwernood aan haar lot. Een echte overwinning is het niet, want ze verandert onherroepelijk in een bos rietstengels, waaruit de pan-fluit wordt vervaardigd.
Nadat Pan in recordtempo de vijf stadia van de rouwverwerking doorloopt, komt hem al snel het schaamrood op de wangen. Staat hem nu de goddelijke schandpaal te wachten? Nee, hij komt er met een flinke uitbrander van Diana vrij goed vanaf en mag nota bene terug mee op de foto.
Gekleed in een jurk met jachttaferelen laat de godin zich doorheen het stuk naar hartenlust fotograferen. Het lijkt wel een parodie op hoe hordes fans beroemdheden steevast met camera’s achternazitten. Het publiek mocht dan wel geen GSM bovenhalen, maar die regel was voor de zangers klaarblijkelijk niet van tel. Sterker nog, ze zaten allemaal aan hun schermpje gekluisterd en Diana kon haar selfie-stok geen moment missen.
Op elkaar afgestemd
De dialoog tussen de zoetgevooisde nimfen en wellustige saters enerzijds en het provocerende orkest anderzijds werkt erg speels. Zo zingt Syrinx bijvoorbeeld over een kwetterende vlasvink, die niet veel later door de fluit tot leven gewekt wordt. Wanneer de grote Diana zelf initiatief tot encores neemt, doet Pan snel teken naar de dirigent dat er afgerond mag worden. Het publiek dankt hem.
Onze Pan of bariton Kris Belligh verrast met een ontzettend klare dictie en sterke resonantie. Hij overstemt moeiteloos het orkest – af en toe ook zijn tegenspelers – en overtuigt zowel in zijn zang als in zijn acteren. De leegte die het verlies van zijn Syrinx bij hem achterlaat is voelbaar tot de achterste rij. Je bent meteen geneigd hem alles te vergeven.
De stem van Sarah Peire leent zich met zijn vrij donkere klankkleur uitstekend voor barokopera, maar één blik op haar repertoire verraadt hoe veelzijdig ze echt is. Zoals haar personagetransformeert zij zich van een Dido tot een Marguerite tot zowaar een Koningin van de Nacht. Haar energie op het podium werkt bovendien heel aanstekelijk. Als Syrinx met haar vogelzang de dionysische roes (en het ochtendhumeur) bij het gezelschap verdrijft, zijn ook de toeschouwers meteen weer fris en monter.
Wist je trouwens dat Pan and Syrinx eigenlijk gebaseerd is op de Metamorfosen van Romeins dichter Ovidius? Het verhaal gaat dat Hermes, Griekse god en boodschapper van de Olympiërs, de mythe van Pan en Syrinx aan Argus vertelde om hem te laten indommelen. Onbegrijpelijk hoe iemand hierbij in slaap zou vallen…
Zowel Pan als Syrinx waren in deze uitvoering uitmuntend, maar het koor ging aan het einde van akte één in een prachtige climax met de pluimen lopen. Hoewel Syrinx hevig tegenstribbelde in haar strijd tegen Pan en zijn oneerbare voorstellen, werd het publiek volledig ingepalmd door het charmeoffensief van dit barokke ensemble. “Je weerstand is tevergeefs”, zingt Pan naar Syrinx – ook wij voelden ons in dat moment aangesproken.
Toekomstmuziek
Nu rest nog de vraag: wat zal Davidsfonds Jabbeke in een volgende editie ten tonele voeren? We kunnen alvast een gokje wagen. In de categorie ‘Engelstalige barokopera over een tragisch, mythologisch duo ooit bezongen door Ovidius’ is Acis and Galatea van Georg Friedrich Händel misschien wel een geschikte kandidaat. Maar dat is nog toekomstmuziek, in elke zin van het woord.
Meer activiteiten van onze afdelingen ontdekken? Vind een afdeling in je buurt en bekijk het lokale activiteitenaanbod hier!
