Over De Vlaamse Primitieven en het Zuiden. Dieric Bouts in Granada

De schilderkunst van de zogenaamde Vlaamse Primitieven geldt als een artistiek hoogtepunt in de cultuurgeschiedenis van de Lage Landen. Toch laat hun vernieuwing zich niet begrijpen zonder oog te hebben voor de internationale context waarin zij actief waren. Zonder de tussenkomst van Italiaanse kooplui en bankiers, Castiliaanse kloosters en abdijen, en Aragonese handelaars en koningen, hadden vele Vlaamse meesters nooit de carrières kunnen uitbouwen die hen tot blijvende namen in de kunstgeschiedenis hebben gemaakt.

In deze lezing richten we de blik op enkele Vlaamse meesters die dankzij buitenlandse opdrachten uitzonderlijke werken tot stand brachten - onder wie Rogier van der Weyden, Hans Memling en Dieric Bouts. Bijzondere aandacht gaat uit naar deze laatste, de stadsschilder van Leuven, van wie de Kruisafnemingstriptiek het centrale altaarstuk werd in de grafkapel van koningin Isabella van Castilië in Granada. De lopende restauratie door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) heeft dit meesterwerk zijn oorspronkelijke glans en zeggingskracht teruggegeven. Hoewel de ontstaanscontext van deze monumentale triptiek nog steeds met raadsels is omgeven, brengt deze lezing enkele bevindingen die een fascinerend inzicht geven in de politieke, artistieke en commerciële verbanden tussen de Bourgondische Nederlanden en het Iberisch schiereiland in de late middeleeuwen. Daarmee bieden we niet alleen een kunsthistorisch verhaal van de triptiek, maar ook een bredere reflectie op de Europese netwerken die onze beeldcultuur mee vormgaven.