Programma van Aken - Maastricht - Tongeren

08u00

Vertrek vanop carpoolparking ‘Parkbos’ in De Pinte.

08u20

De deelnemers uit het Waasland komen erbij op de carpoolparking in Waasmunster

08u30

Rit naar Vaals gelegen voorbij Maastricht op 5 km van Aken.

11u00

Aankomst in Vaals

Wij bezoeken de Sint-Benedictusabdij, die ontworpen werd door de benedictijnermonnik en architect Hans van der Laan (1904-1991).

Hij staat in de rij van de befaamde moderne architecten.

Na zijn studie bouwkunde in Delft trad hij in 1926 binnen in de Sint-Paulusabdij van Oosterhout. Vanaf 1968 maakte hij deel uit van de communauteit van de benedictijnen in Vaals. Hij kreeg er verschillende opdrachten. Hij ontplooide zich hoofdzakelijk als autodidact. Gefascineerd door de bouwwijze van de Grieken, was hij op zoek naar de essentie van ‘architectuur’: harmonie, maat en ritme in de verhoudingen. Het samengaan van een gebouw met de omliggende natuur was voor hem van primordiaal belang. Een gebouw moest ‘ingekaderd’ worden in het landschap. Het spel van licht en schaduw in het interieur moest bijdragen tot de spiritualiteit, de innerlijke beleving en de rust binnen de abdij. Het interieur en het meubilair zag de architect als de voortzetting van de onderlinge verhoudingen en in harmonie met de natuur. Zijn werken kunnen bijgevolg benoemd worden als ‘totaalkunstwerk’.

Van de hand van monnik-architect Hans van der Laan is ook de abdij Roosenberg in Waasmunster. De Mariazusters van Sint-Franciscus van Waasmunster brachten een bezoek aan Vaals en gaven aan Hans van der Laan de opdracht een nieuwe abdij te bouwen. Zij werd ingewijd in 1975.

12u30

Middagmaal in Vaals of omgeving

14u00

Rit naar Aken

14u30

Bezoek aan Aken

Na de middag rijden wij naar Aken. Aken kan bogen op een rijke geschiedenis vanaf de Romeinse tijd toen Aken Aquis-Grana heette, verwijzend naar een watergodheid. Aken dankt zijn roem vooral aan Karel de Grote (ca. 745-814), die er zijn residentie had. Hij liet een groot complex van gebouwen aanleggen met vooral de zgn. Paltskapel met een achthoekig grondplan en koepel, die de kern vormt van de dom.

Karel de Grote wilde de kunst een nieuw elan geven: de ‘Karolingische renaissance’, geïnspireerd op Romeinse, vroegchristelijke en byzantijnse elementen. Karel de Grote ligt begraven in de dom. Gedurende eeuwen was de dom de kroningskerk van het Heilig Roomse rijk.

Een bezoek aan de Domschat, Unesco-werelderfgoed, is een must. Er worden unieke kunstschatten bewaard, hoofdzakelijk uit de middeleeuwen: beelden, retabels, ivoren. De reliekhouders en de reliekschrijnen getuigen van de buitengewone vaardigheid van de edelsmeden in die periode. Het zijn topstukken van de Maaslandse edelsmeedkunst.

Er is ook een heel mooi museum over Karel De Grote opnieuw ingericht dat beslist de moeite waard is om te bezoeken.

Een wandeling in Aken laat veel ontdekken. Op een groot plein verwijst het gebouw van de Elisenbrunnen met de warmwaterfonteinen nog steeds naar de vroege oorsprong van de stad. Verder duiken her en der sculpturen op, die de wandeleer verrassen en Aken tot een ware kunststad maken.

18u00

Rit Naar Maastricht

18u30

Logeren in NH hotel

19u00

Gezamenlijk avondmaal

09u00

Vertrek naar de mergelgrotten van de Sint-Pietersberg

09u15

Bezoek aan de grotten Noord

Afhankelijk van het aantal deelnemers en hun fysieke mogelijkheden bezoeken we ofwel de grotten Noord ofwel de grotten Zonneberg of beide.

Grotten Noord

Eigenlijk vormen de Grotten Noord een soort magische ondergrondse wereld vol met unieke houtskooltekeningen, opschriften en schilderingen. Anders dan de Grotten Zonneberg is Grotten Noord een stelsel met meer verschillen in ganghoogtes (laag en hoog). Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de grotten bovendien verschillend gebruikt. Grotten Noord werden gebruikt als schuilplek voor Nederlands bekendste kunstwerken.

Grotten Zonneberg

Grotten Zonneberg is een ruim en gestructureerd gangenstelsel. Tijdens een rondleiding met een ervaren gids wandel je langs de vele namen en tekeningen in de muren die dankzij de verhalen van de gids tot leven komen en een bijzondere lading krijgen. Helemaal wanneer je bedenkt dat de uitgestrekte gangen van dit stelsel tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt werden als schuilkelder voor de burgerbevolking.

Bezoek aan de grotten Noord

12u30

Middagmaal in Maastricht

14u00

Verder bezoek aan Maastricht

De stad Maastricht is een heel aantrekkelijke en gezellige stad, die veel te bieden heeft. Verschillende periodes van de geschiedenis hebben uiterst interessante sporen nagelaten. Het is een universiteitsstad, een muziekstad, een kunststad met grote uitstraling.

De naam ‘Maastricht’ spreekt voor zich. Van ‘trajectum ad Mosam’ – ‘oversteek bij de Maas’ zijn de woorden ‘trecht’ en ‘tricht’ afgeleid. Het Romeinse Maastricht vindt zijn oorsprong aan de Maas op de heirbaan vanuit Keulen via Tongeren en Bavay naar Boulogne. Bij de Romeinse brug, waarvan resten zijn teruggevonden, ontstond een Romeinse nederzetting en werd later een castellum gebouwd. In het hotel Derlon naast de Mariabasiliek zijn resten gevonden van de Romeinse vestingmuur met toren en van een heiligdom. Het is gezellig wandelen op de plek van het Romeinse castellum. Onder de grond zijn opgravingen gebeurd van muren, vestingtorens en een badencomplex. Het plein ‘Op de Thermen’ bij de Stokstraat verwijst ernaar.

Maastricht bezit een lange, waardevolle christelijke traditie, die in hoofdzaak teruggaat op Sint-Servaas in de 4^de eeuw. Over het leven van Servaas is niet zoveel met zekerheid bekend. Hij was afkomstig uit Armenië. Hij werd bisschop van Tongeren, de laatste, en in 345 de eerste bisschop van Maastricht. Hij stierf in 384 en werd begraven op de begraafplaats van het Vrijthof, toen gelegen buiten de Romeinse nederzetting. Aan de heilige werden wonderlijke krachten toegeschreven en van overal kwamen bedevaarders naar zijn graf. Nu bevindt zijn sarcofaag zich in de crypte van de Sint-Servaasbasiliek.

Op het graf van Servaas, gelegen buiten het Romeinse castellum, werd een houten grafkapel gebouwd. Deze werd later vervangen door een tweetal opeenvolgende stenen kerken. De huidige Sint-Servaaskerk dateert in verschillende bouwfasen uit de 11^de en 12^de eeuw. Vanop het Vrijthof biedt zij een heel imposante aanblik. Binnen bezit zij de sobere zuiverheid van een romaanse kerk. Het ‘Bergportaal’ aan de zuidwestelijke kant werd aangebouwd op het einde van de 12^de eeuw – begin van de 13^de eeuw, Dit portaal vertegenwoordigt het begin van de gotiek in de Nederlanden. In de jaren 1884-1887 werd het portaal gerestaureerd door de befaamde architect Pierre Cuypers, die ook de neogotische polychromie aanbracht. In 1985 werd de kerk verheven tot basiliek.

Vanaf het Bergportaal helt het terrein af naar het Hendrik van Veldekeplein. Hier zit vereeuwigd in een beeld de oudste Nederlandse schrijver uit de tweede helft van de 12^de eeuw. In dichtvorm schreef hij de ‘Servaaslegende’. Links van het plein, vlak naast de Sint-Servaas, verheft zich de Sint-Janskerk. Vreemd is het zicht op de twee kerken naast elkaar. De Sint-Janskerk werd rond 1200 gesticht door het kapittel van Sint-Servaas als doopkerk en parochiekerk om de Sint-Servaaskerk als bedevaartskerk te ontlasten. In 1632 werd de kerk protestants. Intrigerend is de rode kleur van de toren. Dit was de kleur van het kerkbestuur van Sint-Servaas, dat de Sint-Janskerk liet bouwen. Bij de laatste restauratie in 1982-1985 werd de kleur opnieuw aangebracht.

In de kruisbeuk van de Sint-Servaaskerk staat een schitterend kunstwerk, het reliekschrijn van Sint-Servaas, de zgn. ‘Noodkist’. De naam verwijst duidelijk naar de tijden van nood, waarbij het schrijn met relieken van Sint-Servaas werd rondgedragen om de hulp van de heilige af te smeken. Het is vervaardigd in eikenhout met verguld koper en bekleed met filigraanwerk, edelstenen en email. De korte zijden geven de voorstellingen weer van Christus in majesteit en Sint-Servaas met engelen. Op de lange zijden zitten de apostelen. Op artistiek vlak behoort dit reliekschrijn tot de hoogtepunten van de Maaslandse edelsmeedkunst. Immers tussen de 11^de en de 13^de eeuw floreerde de romaanse kunst in het Maasland op het vlak van de architectuur, de beeldhouwkunst en de edelsmeedkunst. De edelsmeedkunst kende een ongekende artistieke uitstraling tot Aken, Keulen en Doornik.

De historische kern van Maastricht wordt gedomineerd door de Onze-Lieve-Vrouwekerk, die een genadebeeld bezit van Onze-Liever-Vrouw uit de 15^de eeuw. Het is nog steeds een bedevaartskerk. De Onze-Lieve-Vrouwekerk werd gebouwd op een Romeins heiligdom en gaat in haar huidige vorm terug op de 11^de -12^de eeuw. Karakteristiek is het robuuste, monumentale westwerk met twee traptorens, typisch voor de romaanse architectuur in het Maasland. Het harmonieuze interieur met twee crypten ademt ten volle de geest van de romaanse kunst met typische karakteristieken van de Maaslands kunst.

Op een wandeling ontdekken wij typische plekken, intieme straatjes aan de Jeker, een aantal beelden en de Stokstraat met de gerestaureerde 17^de en 18^de eeuwse huizen.

18u00

Naar hotel

19u00

Gezamenlijk avondmaal in hotel

20u30

Jan Peumans is bij ons te gast

Ex-politicus in hart en nieren. Walloniëliefhebber en tegelijk Vlaams-nationalist. Een zachte anarchist. Jan Peumans is een van de weinige politici die aanzien genoten over partij-, taal- en landsgrenzen heen. Als jongeling werd hij lid van de Volksunie, in 2001 sloot hij zich aan bij de N-VA. Sinds 2004 gaf hij het Vlaams Parlement een smoel: eerst als hardwerkende en rebelse parlementair, vanaf 2009 als parlementsvoorzitter, een functie die hij op geheel eigen wijze invulde. Zijn biografie, geschreven door zijn zoon, leest als een origineel relaas van een sleutelfiguur binnen de Vlaamse Beweging en de lokale en nationale politiek van de laatste decennia. Jan Peumans vertelt over zijn leven in de politiek maar ook buiten de politiek. De voornaamste vraag daarbij is: Hoe komt het dat hij overtuigd Vlaams-nationalist is geworden? Een boeiende levensloop met hoogtes en laagtes.